Bu yazımızda basur (hemoroid) nedir?Basur neden olur gibi soruların cevabını vermeye çalışacağız.
Basur ya da diğer bir ismiyle mayasıl,hemoroidin halk arasında kullanılan diğer adlarıdır.Anüs içerisinde bulunan toplardamarların farklı sebeplerden dolayı iç basınçlarının artması sonucunda bu damarlar ın ani ve aşırı genişlemesine mütevellit ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.Toplardamarlar yapıları gereği genişlemeye çok müsaittirler.Artan kan basıncını dengelemek için de mecburen hacim olarak genişlerler ve bu da damarların makat bölgesinden dışarı çıkmasına sebebiyet verir.Dışarı çıkmış halde bulunan bu damarlar yumak halinde ve kırmızı-mor renge yakın tondadırlar.Bu hastalık makat bölgesinde sık sık kanamaya sebep olur.Kanamanın asıl sebebi bu damarlarda tahribat sonucu oluşan delinmelerdir.
Basur hastalığı toplumda son derece yaygın görülmekle beraber genelde 50 yaş sonrasında ortaya çıkan bir rahatsızlık olarak bilinir.Bir çok tedavi yöntemi olmasına rağmen bazı durumlarda tekrarlayabilmektedir.Cerrahi yaygın olan tedavi yöntemlerindendir fakat son yıllarda ortaya çıkan bitkisel tedaviler de çok şaşırtıcı sonuçlar verebilmektedir.Öyle ki ilk başlarda cerrahi mecburi çözüm iken şu anda en son çare olarak nitelendirilmektedir.
Basur Neden Olur?
Daha önceden de dediğimiz gibi hemoroidin asıl sebebi toplardamarlardaki basınç fazlalığının hacim artışıyla dengelenme gereksinimidir.Basura en çok kronikleşen kabızlık,aşırı ıkınma ve de hamilelik döneminde oluşan damar genişlemeleri sebep olur.Hamilelikteki damar genişlemesi vücutta salgılanan hormonlarla ilgilidir.Ikınma da ise iç basınç artışı damarları zorlar.Bunların haricinde bir de doğuştan gelen sebepler vardır.Damar çeperinin zayıf ve ince olması basura davetiye çıkaran en önemli sebeplerdendir.Bu da bir nevi basurun kalıtsal olduğu tezini vurgular.Bu sayılan sebeplerin haricinde basura sebep olan diğer yan etmenler;
- Şişmanlık ve buna bağlı olarak gelişen aşırı hareketsizlik,
- Alkol tüketimi,
- Bisiklet sürmek gibi makat bölgesine bası oluşturan sporlar,
- Sürekli oturmak ve bu surette iş yapmak,
- Lifli gıdaları yeterince tüketmemek ve buna bağlı bağırsak rahatsızlıkları,
- Bağırsakta oluşan tümörler ve yaralar basura sebebiyet veren yan etmenler olarak sıralanabilir.
Basur Çeşitleri ve Hastaların Şikayetleri Nelerdir?
Temelde iki tip basur vardır:
- İç Basur:Genital bölgede makatın açılıp kapanmasını sağlayan bir çizgili kas yapısı vardır.İç basur bu çizgili kasın üzerindeki damarların genişlemesi sonucunda ortaya çıkar.İç basur genelde dışarıya doğru sarkar ve elle kompres uygulandığında içi boşalır.İç basurun görünümü tıpkı bir damar yumağını andırır.İltihaplanma ve kanama kaçınılmazdır.
- Dış basur:Makatın kapatılması görevini üstlenen kasın alt kısmındaki toplardamarların genleşmesiyle ortaya çıkar.Dış basur genelde iç basurla birlikte ortaya çıkar.
Kişinin hemoroid olduğunun en büyük belirtisi kanamadır.Hastalar genelde doktora kanama şikayetiyle başvururlar.Dışkı yaparken kan gelmesi en bilindik kanama sebebidir.Bu kanamalar kansızlığa yol açabilir.Makattan dışarı sarkan yumak şeklindeki toplardamarlar,iltihap sebebiyle makatın kapanmasını sağlayan çizgili kasın aşırı kasılması sonucu sarılarak iyice kümeleşirler.Bu duruma basur boğulması denir.Boğulan damarlarda ağrı ve şişliğe bağlı olarak kopma meydana gelir.Kopmanın olduğu yerde yaralar oluşur.
Bunların haricinde hasta makat bölgesinde sürekli bir kaşınma ve yanma hisseder. Dışkılama hissi de buna eklenebilir.Hasta lavoboya çıktıkça ağrıları artar.Makat bölgesinde zorlanmaya bağlı olarak çatlaklar oluşmaya başlar.Ayrıca damar içlerinde kanama sonucunda ortaya çıkan kanın pıhtılaştığı durumlar da vardır.Pıhtılaşmaya bağlı olarak o bölgede sert bir doku oluşur.Bu doku nadiren de olsa iyileşme gösterebilir fakat sonuç genelde olumsuzdur.
